Το έθιμο Γενίτσαροι και Μπούλες την αποκριά


φωτογραφία της Μπούλας

Το έθιμο Γενίτσαροι και Μπούλες (συναντάται και ως "Γιανίτσαροι και Μπούλες", σε πιο βαριά Ναουσαίικα) είναι ένα παραδοσιακό δρώμενο στη Νάουσα την περίοδο της αποκριάς. Ο χαρακτηριστικός ήχος του ζουρνά και το νταούλι, τους συνοδεύει σε κάθε τους βήμα, καθώς χορεύουν στους δρόμους της Νάουσας κατά ομάδες (μπουλούκια). 

Γενίτσαροι και Μπούλες Χορός στους δρόμους της Νάουσα το βγάλσιμο του προσώπου
πρόσωπος Μπουλούκι Γενίτσαρων

Το πρόγραμμά τους την Κυριακή της Αποκριάς, έχει συνήθως κάπως έτσι:

  • Το πρωί γίνεται το ντύσιμο του Γενίτσαρου και το μάζεμα του μπουλουκιού
  • Πριν το μεσημέρι, μαζεύονται στο δημαρχείο για να χορέψουν και να πάρουν την άδεια του δημάρχου για να χορέψουν στην πόλη
  • Συνεχίζουν με χορό στους δρόμους και
  • Το απόγευμα γίνεται το βγάλσιμο του προσώπου (μάσκας)

Το ιδιαίτερο αυτό έθιμο της αποκριάς, που δίνει έντονο παραδοσιακό χρώμα στο καρναβάλι της Νάουσας, χρονολογείται στον 18ο αιώνα, ενώ οι ρίζες του ανιχνεύονται σε γιορτές στην αρχαία Ελλάδα, σχετικές με τον θεό Διόνυσο.

Η μάσκα (πρόσωπος) του Γενίτσαρου την περίοδο της αποκριάς στολίζει πολλά μπαλκόνια της Νάουσας. Χαρακτηριστικός είναι ο χαιρετισμός των Γενίτσαρων, ο οποίος σε αντίθεση με την συνηθισμένη χειραψία, κρατά σταθερό το χέρι και αναπηδά ολόκληρο το σώμα του.

χορός

Να σας πω και κάποια πράγματα σχετικά με την ονομασία του εθίμου.

Όπως βλέπετε στην φωτογραφία οι χορευτές φοράνε δύο ειδών στολές, οι περισσότεροι φοράνε την στολή με την φουστανέλα η οποία είναι η αντρική στολή και υπάρχει ανάμεσά τους και κάποιος ντυμένος με μία γυναικεία στολή.

Έχει καθιερωθεί τα άτομα με τις αντρικές στολές να αποκαλούνται Γενίτσαροι και το άτομο με την γυναικεία στολή να αποκαλείται Μπούλα. Όμως παρόλα αυτά υπάρχει και μία διαφορετική άποψη (με αρκετούς υποστηρικτές) γύρω από την ονομασία σύμφωνα με την οποία όλοι οι χορευτές ονομάζονται Μπούλες και η γυναικεία μορφή ανάμεσα τους είναι η Νύφη.

Μέχρι στιγμής, απ’ όσο γνωρίζω, δεν υπάρχει κάποια επίσημη τελική απόφαση γύρω από το θέμα της ονομασίας.