Η Αποκριά και το έθιμο «Γενίτσαροι και Μπούλες»


Η αποκριά στη Νάουσα έχει ως επίκεντρο το έθιμο «Γενίτσαροι και Μπούλες», ένα παραδοσιακό δρώμενο με ιδιαίτερο χαρακτήρα, που δημιουργεί μια ξεχωριστή ατμόσφαιρα στην πόλη, διαφορετική από τα συνηθισμένα «καρναβάλια» με τα οποία έχει συνδεθεί γενικότερα η περίοδος της αποκριάς.

δρώμενο Γενίτσαροι και Μπούλες

Η τελευταία Κυριακή πριν την Καθαρά Δευτέρα, η Κυριακή της Τυρινής ή Τυροφάγου, είναι η μέρα που η Νάουσα γεμίζει κόσμο και λογικά είναι εκείνη η μέρα του χρόνου που η πόλη έχει το peak της επισκεψιμότητας της. Είναι πολύς ο κόσμος που μαζεύεται πριν το μεσημέρι γύρω από το ρολόι στο δημαρχείο για να δει το δρώμενο «Γενίτσαροι και Μπούλες», πολύς ο κόσμος και στην κεντρική πλατεία που παρακολουθεί παραδοσιακούς χορούς από τις ομάδες των συλλόγων της περιοχής, πολύς ο κόσμος και στα εστιατόρια και τις καφετέριες στο κέντρο της πόλης.

Το Σάββατο πριν την Κυριακή της Τυρινής, έχει καθιερωθεί μία μεγάλη γιορτή στο κέντρο της Νάουσας, μέσα και έξω από τις καφετέριες και τις ταβέρνες. Ως «Μία πόλη, μια γιορτή» αναφέρεται στο επίσημο πρόγραμμα της αποκριάς αυτή η κατάσταση, αλλά εγώ χαριτολογώντας το λέω «Μία πόλη, μια ψησταριά» γιατί σε πολλά σημεία στήνονται ψησταριές και εκείνο το Σάββατο ζούμε μια «Τσικνοπέμπτη» πολλαπλάσιας έντασης. Αρκετά καταστήματα έχουν εκείνη την ημέρα ζωντανή παραδοσιακή μουσική, δηλαδή νταούλια και ζουρνά ή «χάλκινα», οπότε όλα αυτά συνθέτουν το ιδανικό σκηνικό για κέφι, χορό και διασκέδαση!

Γενικά το τριήμερο της Αποκριάς στη Νάουσα είναι γεμάτο εκδηλώσεις με παραδοσιακό αλλά και καρναβαλικό χαρακτήρα. Βέβαια, κατά την γνώμη μου, όποιος θέλει να δει από πιο κοντά το δρώμενο «Γενίτσαροι και Μπούλες» είναι καλύτερα να το δει την προηγούμενη Κυριακή, την Κυριακή της Απόκρεω, όπου πραγματοποιείται το δρώμενο ακριβώς όπως και την Κυριακή της Τυρινής, αλλά έχει λιγότερο κόσμο και έτσι είναι πιο άνετη η παρακολούθηση του. (Να σημειώσω βέβαια, εκ των υστέρων, ότι όπως διαβάζεις εσύ αυτή την παράγραφο, το ίδιο κάνει και πολύς ακόμα κόσμος. Έτσι "συμπτωματικά", από τότε που έγραψα εδώ αυτό το tip, έχουν αυξηθεί κατά πολύ οι επισκέπτες και την πρώτη Κυριακή αλλά πάντως είναι λιγότεροι από αυτούς της δεύτερης Κυριακής, όπου υπάρχει και το τριήμερο λόγω της Καθαράς Δευτέρας).

Συνήθως οι επισκέπτες παρακολουθούν το κεντρικό πρόγραμμα των εκδηλώσεων την Κυριακή της Τυρινής, δηλαδή από το τις 11-12 το πρωί μέχρι τις 3-4 το μεσημέρι. Όμως δύο σημαντικά highlights στο έθιμο «Γενίτσαροι και Μπούλες» που κατά την γνώμη μου αξίζει κάποιος να παρακολουθήσει είναι:

  • Το ντύσιμο των χορευτών το πρωί της Κυριακής, όπου εκεί μπορεί να μάθει πολλές πληροφορίες για το δρώμενο. Η παρουσίαση αυτή γίνεται στο παραδοσιακό κτήριο του ομίλου «Γενίτσαροι και Μπούλες» αλλά συνήθως και σε 1-2 ακόμη σημεία της πόλης.
  • Το αποκορύφωμα του εθίμου το απόγευμα της Κυριακής, όπου οι χορευτές φτάνουν στην πλατεία Αλωνίων, βγάζουν τον πρόσωπο (δηλαδή την χαρακτηριστική μάσκα που φοράνε), χορεύουν και στην συνέχεια προχωράνε τραγουδώντας μέσα στα στενά σοκάκια της παλιάς πόλης, για να φτάσουν τελικά στην πλατεία Διοικητηρίου (στα «Καμένα»).

Ο καιρός την αποκριά είναι ένας αστάθμητος παράγοντας, γιατί μια τέτοια εποχή όλα είναι πιθανά. Όταν υπάρχει κάποιου είδους κακοκαιρία, το γενικό πρόγραμμα των εκδηλώσεων προσαρμόζεται ανάλογα, όμως το εντυπωσιακό είναι ότι ειδικά το έθιμο «Γενίτσαροι και Μπούλες» το έχω να δει να συνεχίζει κανονικά ακόμη και με βροχή ή και με χιονόπτωση. Μοιάζει να έχει μια δυναμική αυτό το δρώμενο που δεν φαίνεται να το αγγίζουν οι εξωτερικές συνθήκες!

έθιμο Γενίτσαροι και Μπούλες

Η αποκριά στη Νάουσα είναι μια ιδιαίτερη εμπειρία χάρη σε αυτό το ξεχωριστό δρώμενο. Δεν ξέρω πόσο εύκολο είναι να το βιώσει κάποιος επισκέπτης, ειδικά αν έρθει μόνο μία φορά για λίγη ώρα. Ακόμη κι εγώ, ζώντας στη Νάουσα, δεν του έδινα μεγάλη σημασία παλιότερα, όμως όταν άρχισα να το παρακολουθώ από πιο κοντά και να μαθαίνω περισσότερες λεπτομέρειες άρχισα να το βλέπω με άλλο μάτι και πλέον κάθε χρόνο ανυπομονώ να έρθουν και πάλι οι Απόκριες :-)